In het voorgaande artikel omtrent de Graaskaart hebben we kunnen leren waar de graaskaart nu precies vandaan komt, wie het bedacht heeft en waarom we deze zouden kunnen gaan gebruiken. In dit artikel willen we wat dieper ingaan op wat de losse componenten van in dit geval de Zonnekaart betekenen. Uiteindelijk is het doel dat we zo een compleet mogelijk beeld verkrijgen voordat we uiteindelijk echt de Zonnekaart gaan gebruiken.
Het kan handig zijn eerst de Zonnekaart te downloaden zodat je kunt meekijken wat we hieronder gaan bespreken. Wij kunnen vanwege de grootte enkel gebruik maken van screenshots om de losse punten van de Zonnekaart duidelijk te maken.
Relatie tussen dier en weide, gezondheid van de weide en overige gegevens
We beginnen met de uitleg van de kolommen, startend vanaf links met als titel “Relatie tussen dier en weide”. Per weide is er een rij Geschat en Actueel.
- Geschat
- Dit vakje heeft geen kleur, wat betekent dat we hier iets in kunnen vullen.
- Wat we hier invullen helpt ons om de verdeling van de dagen van de eerste migratie te maken.
- Deze waarde vormt een referentiewaarde voor de rest van de migraties.
- Als je dit schema al eerder hebt gebruikt, kun je hier de waarde invullen die bij het vorige jaar in het vakje Actueel stond. We gebruiken de actuele gegevens van het vorige jaar om het nieuwe jaar mee te starten en verder op door te bouwen.
- Gebruik je dit schema voor het eerst, dan kun je het vakje open laten. De waardes van de eerste migratie met de dieren, worden hier neergezet. Vanaf dat moment kunnen deze waardes gaan fungeren als referentie voor de rest van het jaar.
- Actueel
- Dit vakje heeft een kleur en dat betekent dat er een formule aan gekoppeld is.
- De formule: alle opgetelde dagen dat er dieren in de weide zijn geweest x het gemiddelde aantal dieren / de grootte van de weide.
- Dit geeft weer: De relatie tussen de lengte van verblijf en de hoeveelheid dieren die er hebben gegraasd op de desbetreffende weide.
- Door deze relatie te delen door de totale oppervlakte komen we op een getal waardoor we de onderliggende weides gemakkelijk kunnen vergelijken.
- De verschillen die we opmerken tussen de weides laten ons zien welke stukken het meest gezond zijn voor de dieren om van te leven en laat ons zien aan welke weides nog verbeterd kunnen worden.
- Gezondheid Weide
- Geeft weer wat de gezondheid van elke afzonderlijke weide is.
- De formule: de waarde uit het actuele vakje van de kolom links x de totale oppervlakte van de weide.
- Deze waarde helpt bij het verdelen van de dagen per weide per migratie.
- Grootte
- Hier staat de grootte van de weide uitgedrukt in are’s maar dit kan ook in hectares of vierkante meters.
- Deze maten zijn verkrijgbaar door middel van het uitmeten middels een landmeter of via een digitale applicatie.
- Deze maten worden gebruikt om de gezondheid van de weide mee te kunnen bepalen.
- Naam
- Dit zijn de namen, nummers of kleuren om de afzonderlijke weides / bossages mee aan te duiden.
- Kalender
- Rechts in de afbeelding staat de maand maart met de desbetreffende dagen die daarbij horen. In de Zonnekaart loopt de kalender door tot en met de maand oktober.
- In dit deel van de kaart gaan we plannen en het effect zien van alle informatie die we gedurende het seizoen verzamelen.
Weer, temperatuur, parameters voor de weide en de dieren
Dit gedeelte van de tabel omvat alle parameters die ons helpen bij het nemen van beslissingen gedurende het groeiseizoen oftewel Zonneseizoen.
- Duur van de migratie + hersteltijd
- Deze rij zit direct onder de kalender. Door het markeren van de start en het einde van de migratie creëren we een makkelijk overzicht van elke afzonderlijke migratie en de daarbij behorende hersteltijd van de weides.
- Het weer
- De neerslag is van dusdanig belang voor al het leven in en op de weide en de groei van de gewassen, dat het bovenaan in dit gedeelte van de tabel staat.
- Elke dag noteren we wat er op de regenmeter af te lezen valt en wordt in het corresponderende blanco vakje neergezet.
- Aan het eind van de maand kunnen we in de rij eronder aflezen wat het totaal voor die maand is.
- Sinds 2020 houden we de chemtrails ook bij in de kaart om dat deze toch meer invloed op de weide hebben dan we dachten.
- Temperatuur
- Iedere dag noteren we hier de actuele temperatuur op de weide. We hebben geprobeerd de temperatuur uit het weerbericht over te nemen, maar het scheelt bijna 6 graden met de actuele temperatuur op de weide. We willen weten wat het gras ervaart en niet een globale temperatuur van de omgeving.
- De meeste grassen gedijen het beste bij een minimum temperatuur van 12 graden en een maximale temperatuur van 24 graden.
- Aan het eind van de maand kunnen we in de rijen eronder de gemiddelde maximale en minimale temperatuur aflezen.
- Parameters voor de weide
- We voegen de vakjes samen zodat ze corresponderen met de weeknummers.
- In de nieuw gecombineerde vakken komt de wekelijkse neerslag, temperatuur en grasgroei.
- Zo ontstaat er per grasgroei meetperiode een overzicht van alle zaken die van invloed zijn op de grasgroei.
- De gekleurde vakken worden berekend, enkel de grasgroei dienen we zelf in te vullen.
- De Dieren
- Dit deel van de tabel creëert een waarde om de relatie tussen de dieren en de omgeving/weide te kunnen berekenen.
- Wat we hier invullen is de hoeveelheid van elke diersoort. Deze hoeveelheid kan in het zonneseizoen fluctueren met de eventuele geboortes.
- De diersoorten kunnen uiteraard aangepast en of aangevuld worden.
- Door een verschil in te bouwen tussen jonge en volwassen dieren krijg je een reëlere indruk van de hoeveelheid vegetatie of hooi die ze nodig hebben om gezond te blijven.
- De “Graasfactor” wordt berekend door het gewicht van het dier te delen door 1000 volgens de methode van Voisin.
- Je kunt ook een aanvullende voeding toevoegen als een percentage van de totale hoeveelheid aan eten dat er genuttigd zal worden op een dag.
- De formule achter “Totaal” is de Graasfactor x het aantal dieren per soort.
- Gemiddelde impact op de weide
- Per maand kan er een verschillende totaalwaarde bestaan van de hoeveelheid aan dieren die er zullen zijn.
- Achter het vakje met “gemiddelde impact op de weide” zal het gemiddelde worden berekend van alle maanden bij elkaar.
- Dit getal fungeert als het rekenmiddel voor het bepalen van de relatie tussen de dieren en de weide in het actuele gedeelte bovenin de tabel.
Aan het einde van de tabel, staat misschien wel het belangrijkste gedeelte. Hier wordt bepaald hoe lang de dieren in elke afzonderlijke weide mogen staan.
Migratie (dagen)
- Actuele hersteltijd
- Onderaan is het enige vak waar we wat in kunnen vullen.
- Aantal dagen dat de geplande migratie gaat duren.
- De snelheid van de migratie wordt bepaald aan de hand van de relatie tussen de grasgroei en de hoeveelheid dat de dieren grazen.
- Actuele snelheid
- Hier staat al een 1 in. Deze staat voor de extra dag die nodig is om daadwerkelijk de dagen herstel te geven die nodig zijn. Doe je dit niet, mis je elke migratie 1 dag.
- Als we in het onderste vak bijvoorbeeld 21 in vullen, veranderd de actuele snelheid naar 22.
- De actuele hersteltijd hebben we nodig zodat we deze dagen kunnen gaan verdelen over de verschillende weides.
- Drie t/m acht weken
- Deze staan hier enkel om een beeld te krijgen hoeveel dieren er maximaal gehouden kunnen worden in relatie tot de gekozen snelheid en de grasgroei.
- Hiermee kunnen we bepalen of we meer dieren nodig hebben, we dieren kunnen laten gaan of dat we wat extra bij dienen te voeren.
- Hoeveel dieren
- Zoals bij het vorige kopje uitgelegd, staan hier de hoeveelheid dieren die je kunt houden met de gekozen snelheid.
- Deze waarde wordt bepaald door de waarde uit de tabel erboven bij “gezondheid laatste migratie” te delen door het aantal geplande dagen.
Totaal waarden
- Geschat
- Hier wordt het totaal berekend van de waarden die eerder ingevuld zijn aan het begin (links) van de tabel bij “geschat”.
- Deze waarde is nodig om de eerste migratie van het seizoen te plannen.
- Actueel
- Hier staat het totaal van de daadwerkelijke hoeveelheid dagen waarin de dieren op de desbetreffende weide hebben gestaan.
- Deze waarde gebruiken we om de rest van de migraties te kunnen plannen.
- Gezondheid weide
- De totale gezondheid van alle weides bij elkaar opgeteld.
- De waarde geeft aan het einde van het seizoen een referentie punt om te zien of de gezondheid van de weide aan het verbeteren is.
- Gezondheid laatste migratie
- Totaalwaarde van de gezondheid van alle weides voor wat betreft de laatste migratie.
- Deze waarde wordt gebruikt als referentie om een migratie te plannen.
- Hiermee wordt het aantal dieren bepaald voor de nieuwe rotatie.
Planning, aantal dagen grazen
- Geschat
- Hieronder worden de dagen per afzonderlijke weide gegenereerd, gebaseerd op de waarden die we aan het begin van de tabel hebben ingevoerd bij geschat.
- Dit is voornamelijk voor de eerste migratie belangrijk. Voor de rest van de migraties is het meer een handig geheugensteuntje.
- De formule die hierachter zit: geschat (uit relatie dier en weide) x de actuele snelheid / geschat (uit totaal waarden).
- Actueel
- Hieronder komen de dagen per weide te staan, gebaseerd op de totale actuele gegevens van voorgaande migraties.
- De formule werkt hetzelfde als die hierboven, maar dan met de actuele gegevens.
- L M (Laatste Migratie)
- Hieronder komen de dagen per weide te staan, gebaseerd op de resultaten van de voorgaande migratie.
- De formule werkt wederom hetzelfde, alleen dan gebaseerd op de gezondheid van de weide uit de tabel die we hieronder gaan bespreken.
- Wij laten deze manier van de dagen berekenen het zwaarste meerekenen met de uiteindelijke planning omdat het de meest recente gegevens zijn.
- Gem.
- Dit staat voor gemiddelde.
- Dit is het gemiddelde van de vorige drie waarden.
- De formule berekend het gemiddelde tussen de drie andere gegenereerde waarden.
Legenda en losse migratie tabel
- Het grijze of geplande vakje
- Aan de hand van het aantal geschatte dagen dat we terug kunnen vinden bij “graasdagen” kleuren we per weide die hoeveelheid dagen grijs.
- Deze grijze vakjes komen horizontaal achter “geschat”.
- De grijze vakjes hebben geen cijfer, want deze vakjes fungeren enkel als planning.
- De gekleurde of actuele vakjes
- De gekleurde vakjes komen bij elke weide in de rij Actueel.
- In de gekleurde vakjes staat wel een cijfer. Meestal is dat een 1, maar heel soms ook 0,5.
- Al deze cijfers worden bij elkaar opgeteld om uiteindelijk te zien hoeveel dagen de dieren in elke weide hebben gestaan en wat daar het gevolg van was.
- De kleur die we de weide geven correspondeert met de hoeveelheid gewassen die ze hebben gegeten.
- Blauw gebruiken we als er veel gewassen niet of nauwelijks gegeten zijn. Dit kan betekenen dat we niet goed gepland hebben en dat we de volgende migratie dus langer in deze weide kunnen blijven.
- Groen geeft aan dat er een ideale hoeveelheid aan gewassen is gegeten.
- Alle kleuren onder groen geven aan dat er te krap gepland is. De reden hiervoor kan verschillen.
- Uiteindelijk kunnen we makkelijk na elke migratie zien welke aanpassingen we zouden kunnen maken in de volgende migratie aan de hand van deze kleuren.
Losse Migratie tabellen onderaan de Zonnekaart
In totaal staan er zes van deze tabellen naast elkaar in de Zonnekaart. De grote tabel is afdoende om succesvol de verschillende lengtes van migreren te plannen aan de hand van de geschatte en actuele gegevens. Wij kwamen erachter dat in sommige gevallen het werken met gemiddeldes niet altijd gunstig uit pakt. Hiervoor zijn we op het idee gekomen om elke migratie afzonderlijk bij te houden en daarmee een extra bron van informatie te generen waarmee we de migraties kunnen plannen.
- Start en tot datum
- In het eerste vakje vullen de datum van de startdag in.
- In het tweede vakje komt de datum dat ze uit de weide zijn. Bijvoorbeeld, de dieren zijn de 15de uit een weide gegaan, vullen we de 16de in.
- Totaal dagen
- Deze formule berekent de hoeveelheid dagen dat de dieren in de desbetreffende weide waren.
- Gezondheid weide
- Formule: de hoeveelheid dagen x de actuele hoeveelheid dieren / de grootte van de weide.
- De actuele hoeveelheid dieren in de formule passen we aan door de waarde onder de maand waar we in zitten te plakken op die plek in de formule.
- Zo creëren we een actueel beeld van deze migratie en helpt het bij het plannen van de volgende.
We zijn aan het einde gekomen van de uitleg wat alle losse punten die het geheel opmaken wat we de Zonnekaart hebben genoemd. Dit is niet het meest interessante gedeelte van het samenwerken met de natuur, maar als met zoveel aspecten van ons bestaan is het handig om eerst eens goed de losse componenten van het geheel proberen te begrijpen voordat we deel gaan nemen aan dat geheel. Wat nu nog rest na is het daadwerkelijk gaan gebruiken van de Zonnekaart. In het laatste stuk uit deze reeks zullen we dit gaan bespreken.